بررسی فیتوشیمیایی اسانس توده های مختلف گیاه دارویی satureja sahendica bornm. در شرایط زراعی در استان یزد

نویسندگان

عباس زارع زاده

مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، یزد، ایران فاطمه سفیدکن

استاد پژوهش مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، ایران سیدرضا طبایی عقدایی

استاد پژوهش مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، ایران علی میرحسینی

کارشناس پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، یزد، ایران محمد رضا عزیززاده

چکیده

گیاه مرزه سهندی (satureja sahendica bornm.) ازگونه های اندمیک ایران است.این تحقیق با هدف بررسی کمیت و کیفیت اسانس توده های مختلف این گیاه در شرایط زراعی انجام گرفت. ابتدا بذر8 توده مختلف مرزه سهندی از رویشگاه های مختلف استان های آذربایجان شرقی،کردستان وزنجان جمع آوری گردید، پس از نشاء در گلخانه مزرعه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، درسه تکرار درسال 1389 درمرزعه کشت شدند.سرشاخه های گل دار توده های مختلف طی چهارسال متوالی جمع آوری و در سایه خشک گردید.اسانس نمونه ها با استفاده از به روش تقطیر باآب استخراج و آنالیز مواد موثره پس از تعیین بازده اسانس براساس وزن خشک گیاه به وسیله کروماتوگرافی گازی وکروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی تجزیه وشناسایی ترکیبات تشکیل دهنده اسانس ها صورت گرفت. نتایج تجزیه واریانس بازده اسانس در سطح 5 درصد و درصد ترکیب های تیمول و ترانس-کاریوفیلن اسانس توده های مختلف طی چهار سال برداشت در سطح 1درصد معنی دار بودند. مقایسه میانگین ها توسط آزمون دانکن در سطح احتمال 5 درصد انجام شد، از بین ترکیب های شیمیایی موجود در توده ها ترکیب های آلفا-ترپینن،گاما-ترپینن،لینالول،پارا-سیمن، 1و8 -سینئوال ، ترپینئولن، ترپینن 4-ال،آلفا-ترپینئولن،سابینن و میزان تولید اسانس در هکتار معنی دار بودند. نتایج تجزیه خوشه ای توده ها براساس ترکیب های تشکیل دهنده اسانس در دوگروه قرار گرفت.گروه اول غنی از ترکیبات فنلی تیمول و کارواکرول (ss6, ss5,ss4, ss3, ss2, ss1) بودند وگروه دوم درصد بالایی از پارا-سیمن وگاما-ترپینن (ss7وss8)مقادیر کمی تیمول وکارواکرول داشتند .بیشترین شباهت بین دو تودهss2و ss5وکمترین شباهت بین دو توده ss1و ss8بود.توده های ss3 با بازده اسانس 13/2درصد و تولید اسانس 52/14 کیلوگرم در هکتار و23/41درصد تیمول و 57/13 درصد کارواکرول با منشاء استان آذربایجان شرقی و ss2 با بازده اسانس 69/2 درصد و تولید 49/13 کیلوگرم اسانس در هکتار و 62/37 درصد تیمول و 78/2 درصد کارواکرول با منشاء استان کردستان به ترتیب به عنوان توده های برتر معرفی می گردند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی فیتوشیمیایی اسانس توده‌های مختلف گیاه دارویی Satureja sahendica Bornm. در شرایط زراعی در استان یزد

گیاه مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) ازگونه‌های اندمیک ایران است.این تحقیق با هدف بررسی کمیت و کیفیت اسانس توده‌‌های مختلف این گیاه در شرایط زراعی انجام گرفت. ابتدا بذر8 توده ‌مختلف مرزه سهندی از رویشگاه‌های مختلف استان‌های آذربایجان شرقی،کردستان وزنجان جمع‌آوری گردید، پس از نشاء در گلخانه مزرعه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد در قالب طرح بلو...

متن کامل

بررسی فیتوشیمیایی اسانس توده‌های مختلف گیاه دارویی Satureja sahendica Bornm. در شرایط زراعی در استان یزد

گیاه مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) ازگونه‌های اندمیک ایران است.این تحقیق با هدف بررسی کمیت و کیفیت اسانس توده‌‌های مختلف این گیاه در شرایط زراعی انجام گرفت. ابتدا بذر8 توده ‌مختلف مرزه سهندی از رویشگاه‌های مختلف استان‌های آذربایجان شرقی،کردستان وزنجان جمع‌آوری گردید، پس از نشاء در گلخانه مزرعه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد در قالب طرح بلو...

متن کامل

مقایسه اسانس مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) و ترکیب‌های آن در شرایط زراعی و رویشگاه طبیعی در استان قزوین

مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) بومی ایران و در معرض تهدید است که کشت آن در نظام‌های کم‌نهاده و ارگانیک در حفاظت از این ذخیره ژنتیکی نقش مهمی دارد. برای مقایسه درصد اسانس مرزه و ترکیب‌های آن در رویشگاه طبیعی و مزرعه، آزمایشی انجام شد که طی آن تأثیر تیمارهای تغذیه‌ای در دو آرایش کاشت (مستطیل و زیگزاگ) در چهار تراکم صفر، 6، 12 و 18 بوته در مترمربع علف هرز تاج‌خروس وحشی (Amaranthus retrofle...

متن کامل

بررسی فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی Salvia eremophila Boiss. در مراحل مختلف فنولوژی در استان یزد

گیاه مریم ‏گلی بیابانی با نام علمیBoiss. Salvia eremophila متعلق به تیره نعنا و یکی از گونه‏ های معطر و انحصاری ایران است. این تحقیق با هدف مقایسه کمیت و کیفیت اسانس سرشاخه‏های این گیاه در مراحل مختلف فنولوژی در دو فصل بهار و تابستان در سال 1393 در منطقه حفاظت شده مرور از استان یزد انجام شد. مراحل فنولوژی مورد مطالعه شامل مرحله قبل از گلدهی، اوایل گلدهی، اواخر گلدهی و میوه‏دهی...

متن کامل

بررسی فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی Salvia eremophila Boiss. در مراحل مختلف فنولوژی در استان یزد

گیاه مریم ‏گلی بیابانی با نام علمیBoiss. Salvia eremophila متعلق به تیره نعنا و یکی از گونه‏ های معطر و انحصاری ایران است. این تحقیق با هدف مقایسه کمیت و کیفیت اسانس سرشاخه‏های این گیاه در مراحل مختلف فنولوژی در دو فصل بهار و تابستان در سال 1393 در منطقه حفاظت شده مرور از استان یزد انجام شد. مراحل فنولوژی مورد مطالعه شامل مرحله قبل از گلدهی، اوایل گلدهی، اواخر گلدهی و میوه‏دهی...

متن کامل

بررسی تغییرات کمی و کیفی اسانس هفت تودۀ مرزۀ سهندی (satureja sahendica bornm.) در شرایط زراعی

مرزۀ سهندی  (satureja sahendica bornm.)یک گونة گیاهی انحصاری ایران است که در رویشگاه­های طبیعی نواحی غرب و شمال غربی ایران پراکنش دارد. به منظور کشت و اهلی کردن و بررسی کمیت و کیفیت مواد مؤثرۀ آن در حالت زراعی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های 1388-99 به اجرا در آمد. ابتدا، بذر هفت توده از این گونه از رویشگاه­های طبیعی استان آذربایجان شرقی و استان کردستان جمع آوری...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
اکو فیتو شیمی گیاهان دارویی

جلد ۴، شماره ۱، صفحات ۴۷-۵۵

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023